Quiz 3: Ćwiczenia logiczne

Pierwsze przesłuchanie

Inspektor Borewicz z Komendy Głównej Policji został wezwany na wyspę rycerzy i łotrów, aby pomóc w schwytaniu przestępcy nazywanego Duży Bolek. Utrudnieniem było to, że nie było wiadomo, czy Duży Bolek był rycerzem, czy łotrem.

Pewien podejrzany został aresztowany i doprowadzony na przesłuchanie. Inspektor Borewicz przesłuchuje podejrzanego. Oto zapis przesłuchania:

BOREWICZ: Co wiadomo ci o Dużym Bolku?

PODEJRZANY: Duży Bolek stwierdził kiedyś, że jest łotrem.

BOREWICZ: Czy przypadkiem ty jesteś Dużym Bolkiem?

PODEJRZANY: Tak.

Czy podejrzany jest Dużym Bolkiem? Proszę o odpowiedź wraz z krótkim uzasadnieniem.

Drugie przesłuchanie

Inny podejrzany został aresztowany i doprowadzony na przesłuchanie. Oto zapis przesłuchania:

BOREWICZ: Poprzedni podejrzany był sprytnym ptaszkiem. Utrzymywał, że jest Dużym Bolkiem! Czy ty kiedykolwiek twierdziłeś, że jesteś Dużym Bolkiem?

PODEJRZANY: Nie.

BOREWICZ: A czy kiedykolwiek twierdziłeś, że nie jesteś Dużym Bolkiem?

PODEJRZANY: Tak.

Pierwszym przypuszczeniem Borewicza było, że przesłuchiwany nie jest Dużym Bolkiem. Czy istnieje jednak wystarczające uzasadnienie, aby go uwolnić? Odpowiedz i podaj uzasadnienie.

Trzecie przesłuchanie

„Nie rozpaczaj” – powiedział Borewicz do szefa wyspiarskiej policji – jeszcze możemy go znaleźć.

Trzeci podejrzany został zatrzymany i doprowadzony na przesłuchanie. Przyprowadził obrońcę i obaj złożyli następujące oświadczenia.

OBROŃCA: Mój klient istotnie jest łotrem, ale nie jest on Dużym Bolkiem.

PODEJRZANY: Mój obrońca zawsze mówi prawdę.

Czy są wystarczające przesłanki, aby uwolnić bądź skazać przesłuchiwanego? Odpowiedź uzasadnij.

Odwiedziny wyspy rycerzy i łotrów

Po rozwiązaniu przez inspektora Borewicza zagadki Dużego Bolka przybywacie na wyspę rycerzy i łotrów w celach turystycznych.

Spotykacie jednego z mieszkańców i pytacie go: „Jesteś rycerzem czy łotrem?” On ze złością odpowiada wam: „Odmawiam odpowiedzi” i oddala się. Był to ostatni raz, gdy go widzieliście i słyszeliście.

Czy to był rycerz czy łotr? Uzasadnijcie odpowiedź.

Kolejna wizyta na wyspie rycerzy i łotrów

Podczas kolejnej wizyty na tej wyspie spotykacie tubylca, który wypowiedział pewne stwierdzenie. Chwilę pomyśleliście i powiedzieliście: „Wiesz, gdybyś nie wypowiedział tego stwierdzenia, to mógłbym ci uwierzyć! Dopóki go nie wypowiedziałeś, nie miałem pojęcia, czy jest prawdziwe, czy nie, ani nie miałem żadnej uprzedniej wiedzy, czy jesteś łotrem. Ale teraz, gdy to powiedziałeś, wiem, że musi to być fałszem i że jesteś łotrem.”

Czy potraficie podać przykład stwierdzenia spełniającego dwa powyższe warunki? Uwaga: Stwierdzenie: „Dwa plus dwa jest równe pięć” nie jest odpowiednie; wiedzielibyście, że takie stwierdzenie jest fałszywe, jeszcze zanim on by je wypowiedział. Podajcie odpowiedź i ją uzasadnijcie.

Rozumowanie eliminacyjne: ćwiczenie dla stoika

Jak poszło ci z poprzednimi zadaniami? Jesteś pewien(pewna) swoich odpowiedzi? Czy czujesz owo specyficzne zmęczenie pewnej części swojego umysłu. Wyobraź sobie, że to zmęczenie jest jak lekki ból mięśnia po intensywnym wysiłku. Pamiętaj, gdzie masz ten mięsień i stale go ćwicz podobnymi ćwiczeniami!

Teraz przechodzimy do innego rodzaju ćwiczeń. Poprzednie zadania eksplorowały i rozwijały kompetencję rozumowania dedukcyjnego. Jest to takie rozumowanie, w którym na drodze logicznej dedukcji ustalamy logicznie konieczny wniosek. Teraz proponujemy ćwiczenie rozwijające myślenie eliminacyjne, polegające na odrzucanie możliwości nie spełniających kryteriów naszego poszukiwania. Oto zadanie:

Zadanie z myślenia eliminacyjnego

Sebastian Kwiatkowski, menadżer do spraw sprzedaży, kompletuje zespół sprzedawców do nowej placówki w Radomiu. Jego zespół musi składać się z czterech członków − dwóch doświadczonych i dwóch nowych sprzedawców. Pomóż Sebastianowi skompletować zespół wziąwszy pod uwagę następujące okoliczności:

Wersja pierwsza:

1. Stefan, Fryderyk, Henryk i Katarzyna to doświadczeni sprzedawcy.
2. Jan, Tomasz i Dorota są nowi.
3. Stefan i Fryderyk nie pracują razem, z uwagi na różnice religijne.
4. Tomasz i Stefan są spokrewnieni, a polityka firmy zabrania umieszczania osób spokrewnionych w jednym zespole.
5. Henryk i Dorota mieli kiedyś romans i też nie mogą być w tym samym zespole.

Wersja druga:

Do powyższych warunków dołącza się jeszcze jeden, mianowicie taki, że Jan w ostatniej chwili dostał lepszą ofertę z innej firmy i odszedł z zespołu. Jaki zestaw będzie teraz właściwy?